I.Chikungunya là bệnh gì?
Chikungunya là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Chikungunya gây ra, lây truyền chủ yếu qua muỗi vằn (Aedes aegypti và Aedes albopictus), cùng loại muỗi gây bệnh sốt xuất huyết Dengue và bệnh do virus Zika. Bệnh phát hiện lần đầu tiên trên thế giới vào năm 1952 tại Tanzania, châu Phi. Bệnh thường bùng phát thành dịch tại các khu vực có khí hậu nhiệt đới và điều kiện môi trường thuận lợi cho muỗi sinh sôi, ban đầu chủ yếu giới hạn ở châu Phi và châu Á. Nhưng trong những thập kỷ gần đây, bệnh đã lan rộng đến hơn 110 quốc gia và vùng lãnh thổ trên khắp thế giới. Từ đầu năm 2025, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết mọi châu lục, kể cả châu Âu, đều đã ghi nhận ca bệnh Chikungunya.
Muỗi cái Aedes bị nhiễm virus khi hút máu người đang bị bệnh, sau đó sẽ truyền mầm bệnh sang người lành khi đốt. Người nhiễm bệnh sau khi bị muỗi đốt sẽ trải qua thời gian ủ bệnh từ 3 đến 7 ngày, sau đó khởi phát với các triệu chứng như sốt cao đột ngột, đau khớp dữ dội (nhất là ở tay và chân), phát ban, đau cơ, nhức đầu và mệt mỏi.
Bệnh đa phần là lành tính và tự khỏi sau vài ngày đến vài tuần. Tuy nhiên, đau khớp có thể kéo dài hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm ở một số ít người. Rất ít trường hợp tử vong do Chikungunya, thường chỉ gặp ở những người có hệ miễn dịch yếu như trẻ sơ sinh, người cao tuổi, hoặc người có bệnh lý nền. Bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chưa có vắc xin phòng.
II.Tình hình bệnh Chikungunya tại Việt Nam như thế nào?
Từ năm 2017 đến 2019, Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương Hà Nội và Viện Pasteur TPHCM phối hợp với Đại học Nagasaki Nhật Bản thực hiện nghiên cứu dịch tễ học phân tử và huyết thanh của bệnh Chikungunya trên 31 tỉnh thành tại Việt Nam với 1063 mẫu huyết thanh. Kết quả cho thấy 46,4% mẫu có kháng thể kháng virus Chikungunya (bằng chứng đã từng nhiễm virus này) và 27,7% mẫu có kết quả PCR dương tính (bằng chứng đang nhiễm virus). Nhóm nghiên cứu đã tiến hành giải trình tự bộ gen của những mẫu xét nghiệm PCR dương tính và ghi nhận thuộc kiểu gen ECSA. Do đó có thể nhận định virus Chikungunya là bệnh lưu hành ở Việt Nam với tỷ lệ đáng kể và kiến nghị cần một chương trình giám sát hàng năm để hiểu tác động của bệnh này (3).
Ngoài những nghiên cứu khoa học như trên, hoạt động giám sát trọng điểm cũng được ngành y tế TPHCM triển khai trong suốt nhiều năm qua nhằm theo dõi sự lưu hành của các tác nhân gây bệnh. Cụ thể sau đợt bùng phát bệnh trên thế giới do virus Zika vào cuối năm 2016, Trung tâm Y tế dự phòng Thành phố Hồ Chí Minh và sau này là Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC) vẫn duy trì các điểm giám sát bệnh do virus Zika (và cả do virus Chikungunya). Kết quả giám sát hoàn toàn chưa ghi nhận ca bệnh mới nào trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh (tính đến thời điểm hiện tại).
III.Phòng bệnh Chikungunya bằng cách nào?
Do hiện nay chưa có vắc xin và thuốc điều trị đặc hiệu, biện pháp phòng bệnh Chikungunya hiệu quả nhất là phòng tránh muỗi đốt và diệt lăng quăng.
Cần nhấn mạnh các biện pháp phòng bệnh Chikungunya cũng chính là biện pháp để phòng bệnh sốt xuất huyết Dengue đang được thực hiện (ngoại trừ vắc xin).
Ngành Y tế khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp sau:
---
DHA HEALTHCARE - CHĂM SÓC NHƯ NGƯỜI THÂN
Địa chỉ: 221 – 221Bis Nguyễn Thị Minh Khai, Phường Cầu Ông Lãnh, TP. Hồ Chí Minh.
Website: https://www.dhahealthcare.vn/
Tiktok: https://www.tiktok.com/@dha_healthcare
Hotline: 1900 1115 - 091 555 8810
#DHAHealthcare #ChamSocNhuNguoiThan
Nguồn: HCDC